Selamat Datang

Selamat Datang di Blog Saya. Saya Ucapkan Terima Kasih Banyak Atas Kunjungan Anda Ke Blog Saya. Mohon maaf bila ada kelemahan atau kekurangan dalam Blog Saya ini.

Asa songon hata ni umpasa ma dohononku
Tangan do Botohon
Ujungna Na Jari Jari
Parjolo Au Marsantabi
Santabi Amanta Raja dohot Inanta Sori Pada
Molo Adong Na Hurang Lobi
Na Husurat I Blog On.

Sekali Lagi Terima Kasih

Rabu, 03 Maret 2010

Reuni di Binaling Pematang Siantar 26 Des 2009

 


Setelah lulus dari SMA dan lebih dari 21 (dua puluh satu) tahun belum pernah bertemu, akhirnya pada tanggal 26 Des 2009, kita anak anak 3 Sos 5 Alumni 88 SMANTIGER P. Siantar dapat berkumpul untuk reuni dan pasombu sihol di Binaling Pematang Siantar. Jiwa, Semangat  dan Keakraban semasa SMA masih terasa.... Semoga kita dapat bertemu lagi

Panorama Danau Toba

 

Panorama Danau Toba Di Lihat Dari Sinapuran Simanindo Pulau Samosir

Ulaon Adat Na Gok (Pesta Ulaon Unjuk)

Ulaon Adat Na Gok - Marhata Somba ni Uhum Somba ni Adat Marhite-hite Sinamot

Acara Pesta Unjuk dan Ulaon Adat Marhata Somba ni Uhum Somba ni Adat Marhite-hote Sinamot adalah Puncak acara ulaon adat paradaton Pamuli Boru atau Pangolihon Anak dalam bentuk Ulaon Alap Jual atau Taruhon Jual. Marhata Somba ni Uhum Somba ni Adat Marhite-hite Sinamot, songon naung pinatorang, on ma songon puncak ni ulaon adat-paradaton pamuli boru manang pangolihon anak, di ulaon alap jual manang taruhon jual. Molo tung pe dipatupa ulaon marhata sinamot andorang so pamasu-masuon, manang songon nasomal laos di ari ni unjuk (pesta), ianggo taringot tu rumang dohot ruhut ni panghataion hira dos do i. Sai jolo marsipanganon do biasana, dung i marbagi jambar asa ditorushon tu na marhata sinamot.
Dung sidung mangan angka tutur, dipungka ma ulaon adat-paradaton. Jala tangkas taboto andorang so marsipanganon hian, nunga dipasahat paranak tu parboru tudu-tudu ni sipanganon namarsaudara, boi do i namarmiak-miak manang lombu sitio. Suang songon i parboru, nunga pasahathon dekke tu pihak paranak. Alai porlu pinatorang di son saotik taringot tu ulaon marhata Somba ni Uhum Somba ni Adat Marhite-hite Sinamot na dipatupa jala dipasada dohot ulaon pesta unjuk, khususna ma i taringot di ulaon di alaman manang di gedung pertemuan:

1. Molo ulaon di alap jual (ulaon di alaman ni parboru), parboru dohot kedua pengantin, suang songon i dohot paranak rap masuk ma tu gedung pertemuan jala masing-masing hasuhuton hundul ma di inganan naung ditontuhon.Pihak parboru ma naparjolo manggorahon angka horong ni hula-hulana, asa masuk nasida tu gedung jala tangkas do i dijalo di ruhut paradaton.
2. Molo ulaon taruhon jual do (ulaon di paranak) rap masuk do suhut paranak dohot parboru suang songon i dohot pengantin tu gedung, alai mulak do muse pihak hasuhuton ni parboru mandapothon angka dongan tubuna. Jadi holan napataruhon boru muli do nasida tu inganan ni paranak. Jadi, ingkon tangkas do muse gorahonon jala jaloon ni suhut paranak pihak parboru (hula-hulana), suang songon i di ruhut adat-paradaton (parboru mamboan boras sipir ni tondi dohot dekke). Alai sebagian sian boras i dipapulik do deba asa adong pangkeonna di ulaon paulak une.
Molo dung masuk tu gedung, laos pihak paranak do najumolo manggorahon jala manjalo horong ni hula-hulana. Dung sae pe i asa dilehon paranak tingki tu parboru laho manjalo hula-hulana. Jala boras sipir ni tondi nabinoan ni hula-hula ni parboru biasana dilehon do itu pihak paranak, manang sesuai tu hasil kesepakatan (dos ni roha) ni Parboru dohot Paranak hian.





Hata ni napasahat tudu-tudu ni sipaganon i, hira songon on ma:
Protokol ni Paranak:
“Di hamu hula-hula nami Raja (didok margana), di ari na uli di bulan na denggan on hupasahat hami tu hamu tudu-tudu ni si panganon na marsaudara, tudu-tudu ni panggabean parhorasan ma on rajanami. Asa songon hata ni si tua-tua ma dohonon,
Bagot na marhalto ma natubu di robean,
Horas ma hamu na manjalo, horas di hami namangalean. Botima!”
(diolophon angka natorop)

Hata pasahat dekke, songon on ma didok parboru:
Protokol ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, asa dos tuatna dos nangkokna, mangarade ma hamu!
Di son hupasahat hami tu hamu dekke simudur-udur, dekke sitio-tio, dekke sahat. Asa sai mudur-udur ma hamu tu dolok tu toruan, sai tio ma angka ngolu-ngolu dohot mual inumonmuna. Sahat ma tutu angka nauli nadenggan jaloonmu sian Tuhanta, asa las ma rohamu. Botima!” (diolophon natorop).
Sitiptip ma sihompa golang2 pangarahutna
Tung songoni pe natupa sai godang ma pinasuna.

Protokol ni Parboru:
“Ala hamu do napatupa sipanganon, ba hamuma Raja ni Boru mambahen tangiang!”

Protokol ni Paranak :
” Nauli Rajanami”
Sahalak sian paranakma mambaen tangiang sipanganon. Dung martangiang mangan, i dokhon Protol Paranak ma hira songonon :

Protokol ni Paranak :
”Sitip si gompa golang golang pangarahutna
Tung Songoni pe natupa sai godang ma pinasuna
Marjomut ma hita ”
Tingki marsipanganon, borhat do suhut parboru dohot paranak mandapothon angka tuturna songon patama-hon, pasangaphon nasida di tingki namangan dope. Alai laos di namangan i, mardalan do sulang-sulang sian pihak paranak tu horong ni parboru. Jala tangkas do i digorahon paranak melalui protokol nasida.”


Protokol ni Paranak:
“Di hamu Hula-hulanami Raja/Marga ……….., hupasahat hami ma tu hamu sulang-sulang natabo.”
Laos borhat ma pihak Paranak pasahathon sulang-sulang tu Parboru. “Asa manumpak ma sahalamu di hami pamoruonmuna jala namasu-masu ma Tuhanta di hita saluhutna. Lasma rohamu Rajanami. Botima.”
Hira di tingki nasatongkin i, dipasangap Protokol Parboru dohot Paranak ma angka tutur sian pihak nasida ganup taringot tu tudu-tudu ni sipanganon dohot dekke naung nijalo nasida (sian pamoruan/hula-hula) jala didok Protokol Parboru dohot Paranak ma hira songonon :

Protokol ni Parboru :
” Di hita na mardongan tubu suang songoni boru dohot bere, molo tung di jolo ni hasuhuton pe tudu-tudu sipanganon dohot dekke naung i pasahat paromoruanta dohot horong ni hulahula dohot tulangta naung rap manjalo do hita di si jala tahalashon ma i.”

Protokol ni Paranak :
” Di hita na marodongan tubu suang songoni boru dohot bere, molo tung di jolo ni hasuhuton pe dekke naung i pasahat hula-hula ta dohot tulangta naung rap manjalo do hita di si jala tahalashon ma i.”
Ala adong di jalo Paranak dohot Parboru dekke siuk sian horong hula-hula dohot tulang, denggan ma nian asa igorahon dekke siuk na ni pasahat ni horong hula-hula tu nasida. Hira songon ma hatana.

Protokol ni Parboru :
”Hu jalo hami do dekke siuk sian Hula-hula dohot Tulang nami nahuparsangapi hami (didok margana jala digorahon sada-sada). Maulite godang ma hupasahat tu hamu hula-hula dohot tulang nami.”

Protokol ni Paranak:
”Hu jalo hami do dekke siuk sian Hula-hula dohot Tulang nami nahuparsangapi hami (didok margana jala digorahon sada-sada). Maulite godang ma hupasahat tu hamu hula-hula dohot tulang nami.”

Protokol ni Parboru:
“Di hamu Borunami, asa seseati hamu jolo ate-ate dohot aliang-aliang on jala bagihon hamu tu angka tuturta.” Dibagihon angka borunasida i ma juhut nasineatan i tu angka tutur.

Hasuhuton Paranak mambagi (pasahathon) dekke nanijalo nasida sian angka horong ni hula-hula dohot tulang tu angka dongan tubuna songon i tu boru/bere dohot dongan sahuta. Tu tulang dipasahat alai didokmai Dengke Lompan.



Protokol ni Paranak:
“Di hamu Borunami, asa i bagihon hamu dekke na i pasahat ti hita tu angka tutur ta.” Dibagihon angka borunasida i ma dekke i tu angka tutur.

Dung renta jala sidung namarsipanganon , jonjong ma Protokol ni Paranak laho mangido pangurupion sian nanigokhon na (dongan tubu, boru, dongan sahuta dohot ale-ale) laos di dok ma hira-hira songonon :

Protokol ni Paranak :
”Di hamu na huparsangapi hami Amanta Raja dohot Inanta Soripada dohot hita mardongan tubu, boru bere, dongan sahuta, ale-ale suang songoni na hugokhon hami, hirim situtu do roha nami i pangurupian muna, jadi ro ma hamu mandapothon hami laho pasahatton tanda holong muna tu hami i ma tumpak na godang. Nungnga rade be hami. Mauliate ma.
Dung sidung managalehon tumpak angka horong na ni gokhon paranak, jonjong ma Protokol ni Paranak laho pasahatton hata maulite.

Protokol ni Paranak :
”Di hamu na huparsangapi hami Amanta Raja dohot Inanta Soripada dohot hita mardongan tubu, boru bere, dongan sahuta, ale-ale suang songoni na hugokhon hami, mauliate godang ma hupasahat hami tu hamu salahutna isiala tumpak na godang naung i pasahat hamu tu hami. Ndang tarbalos nami i sude, alai pos do rohanami, Amanta Debata Pardenggan Basa i ma na mambalos sude holong ni roha naung i pasahat hamu tu hami nangkin. Sahali nai, mauliate godang ma.”

Masa do muse taida, dung sidung acara manjalo tumpak, dilehon paranak do kesempatan tu pengantin boru laho mambuat (manjomput) tumpak i songon mambahen las roha nasida. Sada simbol manang tanda holong ni roha do i tu pengantin.

Dung une jala renta mardalan sude na i, dipungka ma panghataion tu namarhata sinamot. Songon on ma ruhut dohot rumangna: (laho tu na MARBAGI JAMBAR)

Protokol ni Parboru:
“Beha Amangboru, nunga boi torushononta ulaonta on?”

Protokol ni Paranak: “Nauli Rajanami.”
Protokol ni Parboru:
“Alai Amangboru mangido tingki hami satongkin, asa marsi-parsangapan jala mardos ni tahi jolo hami angka namardongan tubu.” Laos ditorushon, jala hatana hira songon on:
“Di hita na mardongan tubu, haha-anggi, ingot do hota tu tona ni ompunta Sada do hita, Sisada anak Sisada Boru sada songon songon daion mual do hita dang dua songon dai ni tuak, ala hami sian haha (anggi)-muna ma nuaeng manghasuhuthon ulaonta on, hamu anggi (haha)-nami ma nagabe panomboli. Didok natua-tua:
Tinallik huling-huling asa tarida holi-holi,
molo hahana (anggina) ma hasuhuton, anggina (hahana) panomboli.”
“Nuaeng pe hupasahat hami ma ulaon dohot angka panghataion tu hamu, asa hamu ma namanungkun dohot namangalusi raja ni pamoruonta annon.”
Manghatai ma angka haha-anggi ni parboru taringot tu pangidoan ni hasuhuton i, jala molo dung dos roha nasida, ditontuhon ma nagabe Raja Parhata, jala anggi manang hahana gabe sibagi jambar.
Laos didok Parsinabung ni Parboru:
“Mauliate ma di hamu suhutnami. Tangkas do dipasangap hamu hami dongan tubumu. Hujalo hami ma pangidoanmuna i. Toho do i tutu, sada do hita sisada anak sisada boru sada songon daion mual do hita dang dua songon dai ni tuak. Sahali nari mauliate ma di suhut-nami.”
Laos diandehon Parhata ni Parborui ma hatana tu Raja ni Hula-Hula dohot Tulang) mandok:
Parsinabung ni Parboru :
”Di hamu nahuparsangapi hami Raja ni Hula-Hula dohot Tulangnami: (huhut ma digorahon Marga nasida ), naeng pungkaonnami ma manghatai dohot Raja ni Pamoruonnami Raja............ Raja nami Raja Bolon di jolo hamu raja siaduaon, di pudi pe hamu raja si paimaon, di tonga-tonga hamu raja sihaliangan sihorus nasuksuk do hamu Rajanami sigohi nalonga, songon nidok ni umpama Rajanami: Ranting ni Bulu Duri, sanjongkal dua jari, Hula-Hula dohot Tulang naburju do hamu naolo manuturi jala naolo mangajari di hami Borumu, antong mangido ma hami asa tiroi hamu hami di panghataionnami dohot Pamoruonnami asa sude mardalan tu na denggan, dohot las ni roha, botima pangidoannami. Mauliate ma. Laos ditorushon ma panghataion tu Paranak. “Di hamu Raja ni Pamoruon nami, molo dung rade hamu asa tapungka manghatai.”

Molo dung dipasangap dongan tubu, boru, bere dohot horong ni hula-hulana, jala hira dung adong aba-aba persetujuan, ditorushon ma na manghatai. (Sikap sisongon on porlu do lestarihononhon di ulaon paradaton. Alana molo di deba huta/luat di bona pasogit, gabe hira hurang arga nama hula-hula dohot angka tulang. Gabe hira dongan sahuta nama naberperan dohot manontuhon angka ulaon).
Protokol ni Paranak:
“Nauli Rajanami, alai lehon hamu jolo tingki di hami pamo-ruonmuna, asa jolo masipasangapan hami namardongan tubu.” (dioloi parboru).
“Di hita na mardongan tubu, haha-anggi, ingot do hota tu tona ni ompunta Sada do hita, Sisada anak Sisada Boru sada songon songon daion mual do hita dang dua songon dai ni tuak, ala hami sian haha (anggi)-muna ma nuaeng manghasuhuthon ulaonta on, hamu anggi (haha)-nami ma nagabe panomboli. Didok natua-tua:
Tinallik huling-huling asa tarida holi-holi,
molo hahana (anggina) ma hasuhuton, anggina (hahana) panomboli.”
“Nuaeng pe hupasahat hami ma ulaon dohot angka panghataion tu hamu, asa hamu ma namanungkun dohot namangalusi hula-hulanta Raja........annon.”
Laos didok Parsinabung ni Paranak:
“Mauliate ma di hamu suhutnami. Tangkas do dipasangap hamu hami dongan tubumu. Hujalo hami ma pangidoanmuna i. Toho do i tutu, sada do hita sisada anak sisada boru sada songon daion mual do hita dang dua songon dai ni tuak. Sahali nari mauliate ma di suhut-nami.”
Laos diandehon Parhata ni Paranak ma hatana tu Raja ni Hula-Hula dohot Tulang) mandok:
Parsinabung ni Paranak:
”Di hamu nahuparsangapi hami Raja ni Hula-Hula dohot Tulangnami: (huhut ma digorahon Marga nasida ), naeng pungkaonnami ma manghatai dohot Hula-hula nami Raja............ Raja nami Raja Bolon di jolo hamu raja siaduaon, di pudi pe hamu raja si paimaon, di tonga-tonga hamu raja sihaliangan sihorus nasuksuk do hamu Rajanami sigohi nalonga, songon nidok ni umpama Rajanami: Ranting ni Bulu Duri, sanjongkal dua jari, Hula-Hula dohot Tulang naburju do hamu naolo manuturi jala naolo mangajari di hami Borumu, antong mangido ma hami asa tiroi hamu hami di panghataionnami dohot Raja ni Hula-hula nami asa sude mardalan tu na denggan, dohot las ni roha, botima pangidoannami. Mauliate ma. Laos ditorushon ma panghataion tu Paranak. “Di hamu Hula-hula nami Raja ...... ., Raja Bolon, nunga rade hami.
Parsinabung ni Parboru :
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, tangkas do nangkin dipasahat hamu tudu-tudu ni sipanganon tu hami, didok natua-tua: Asa jolo diseat hata asa diseat raut. Beha Amangboru, hira songon dia ma partordingna?”
Molo dung dos hian roha ni paranak, biasana nunga ditontuhon ise na gabe parhata dohot namambagi jambar. Alai, molo tung pe mangido tingki muse nasida, nauli ma i. Jadi molo dung dos roha ni paranak, ditontuhon ma namanghatai di parjambaron dohot di namarhata sinamot. Taringot di hatana, hira dos do songon naung niulahon ni parboru.

Parsinabung ni Paranak:
“Mauliate ma di Rajai. Di sungkun-sungkun muna taringot di tudu-tudu ni sipanganon i, nunga hupasahat hami tu hamu. Asa hamu ma Rajanami namangaturhon. Molo sian hami pamoruon-muna, namangulahon ma hami.”
Catatan:
Molo di ulaon alap jual, somalna didok si dapot solup ma paranak. Alai molo di ulaon taruhon jual, olo adong hata ni parboru mandok sidapot solup ma hami.

Parsinabung ni Parboru:
“Amangboru, molo dos rohanta, songon on ma konsep ni parjambaran: Sibagi dua ma tudu-tudu ni sipanganon i. Alai molo Osang tu Hula-hula nami mai, dohot ihur-ihur tinggal ma i di hami.”

Parsinabung ni Paranak:
“Nunga nauli i Rajanami.”

Diulahon ma namarbagi jambar, jala laos dipasahat ma hombar tu hasahatanna. Taringot di ruhut-ruhutna, pinatorang do di bagian ruhut-ruhut parjambaron.

Parsinabung ni Parboru:
“Amangboru, didok situa-tua: Binsar ma mata ni ari, rondang ma mata ni bulan. Asa tamulai manghatai, pasahat hamu ma pinggan panungkunan.”

Parsinabung ni Paranak :
”Mauliate ma Rajanami,
Ia marcahayo ma songon Mataniari
Marsinondang songon Bulan
Nungnga manggora Hula-Hula laho mamungka manghatai
Dison pasahatonnami ma Pinggan Panungkunan.
Borunami; pasahat hamu Pinggan Panungkunan on tu jolo ni Hula-Hulanta”

Catatan: Pinggan Panungkunan ima Pinggan Pasu marisihon: si Pir ni Tondi (dahanon), Napuran (ganjil), Hepeng : 4 lembar sipata ditambai dohot tango-
tanggo (juhut).

Parsinabung ni Parboru:
”Mauliate ma Amangboru, dison nunga dipasahat hamu Pinggan Panungkunan, Pinggan Pasu, nahot dihundulanna, asa dipasu-pasu Tuhanta ma hita saluhutna, jala hot ma hita di angka padan dohot uhum paradatonta i.. Songoni muse peak do napuran sirara uruk, napuran sirata bulung sipalas roha ni Inanta Soripada, ba sai rata ma antong parhorasan panggabean i dapotonta tujoloan on. Huhut do dison boras sipir ni tondi, parbue siribur-ribur sai anggiat ma torop maribur angka pomparanta huhut matangkang manjuara, dohot Boru naburju marroha, jala dohononnami ma
Asa pirma pokki, bahul-bahul pansaloman,
pirma tondita ditambai Tuhan di hita angka pansamotan.
Dison adong muse ringgit sitio suara, homitan ni boru ni Raja, sipatamba las ni rohanta diloloan bolon on, na nicetak ni pamarentanta, tarida ma antong dison na Anak ni Raja do hamu, Pahompu ni namora, asa dohononnami ma : Binanga ni sihombing
binongkak ni tarabunga,
tu sanggar ma amporik,
tu lubang ma satua,
sai sinur ma napinahan gabe naniula,
hujalo hami ma on:
(catatan: dibuat ma hepeng i, 3 lembar: salembar dilehon tu hambirangna, salembar dilehon tu siamunna, jala salembar ma hasurungan ni ibana Parsinabung)
“Mauliate ma Amang Boru ala nunga sahat tu hami Pinggan Panungkunan,
Songon hata ni Natua-tua namandok:

Nibutbut Duhut-duhut laos dapot dohot Halosi
Ala nunga nijalo Pinggan Panungkunan,
mulak ma muse Pinggan Pangalusi.

Saonari pe Mulak ma muse tu hamu songon Pinggan Pangalusi.Borunami pasahat hamu ma jolo Pinggan Pangalusi on tu Paribanmu Parhata ni Borunami”.
Diuduti ma hatana mandok:
”Amangboru, Ia nunga bosur hita mangan indahan nalas, dohot marlompan juhut nataboi, dohot minum aek sitio-tio, sai tu tioma ma angka pansamotan dohot parsaulian i tu joloanon tumpahon ni Amanta Pardenggan Basai.
Taringot di sipanganon i dohononnami ma:
Marbau tanduk,marbau holi holi
Godang sibutong-butong
Otik Sipir ni tondi
Sai Pamurnas ma i Tu Daging
Saudara ma tu bohi
Si palomak imbulu ma i, si paneang holi holi jala sipasindak panaili.

Sinimbur ni Panghat ma Tu sinimbur ni hotang,
Sai tudia pe hamu mangalangka Sai disi ma hamu dapotan pansamotan.

Songon hata na mandok :

Sai jolo ninangnang do asa ninungnung
Sai jolo pinangan do asa nisungkun,

Ia namanungkun ma hami nuaeng Raja ni Boru

Dia ma langkatna
Dia ma unokna
Dia ma hatana dia ma nidokna
Dipaboa Raja i Boruma”

Parsinabung ni Paranak:
“Mauliate ma di Rajai, di son nunga sahat be pinggan pangalusi tu hami. Manungkun ma hamu tutu di sintuhu ni sipanganon na so sadia i, jala dohononnami ma:
Asa sitiptip ma sigompa, golang-golang pangarahutna,
Otik so sadia pe natupa, sai godang ma pinasuna.
Asa bagot na marhalto ma niagatan di robean,
Horas ma di hamu na manjalo, horas di hami na mangalean.
“Molo hatana Rajanami, panggabean parhorasan do. Botima!”

Parsinabung ni Parboru:
”Horas ma jala gabe Amangboru dialusmunai, ia didok hamu parhorasan panggabean do hape nanidokna, ba mauliate ma tadok tu Amanta Pardengganbasai, tutuma songon hata na mandok :
Timbo dolok martimbang
panatapan tu pangaloan,
Sai manumpak ma Amanta Debata nadiginjang,
sai ro ma dihamu singkat ni i marlipat ganda angka pansamotan
I dok natua-tua :
Marangkup do nauli
Jala udur songon mardalan
Siangkup songon na hundul
Jala udur songon mardalan

Disiangkup panggabean parhorasan amang boru, manungkun jala manangkasi ma hami hami amangboru songon hata na mandok :
Tangkas ma Uju ni Purba
Laos tangkas ma Uju ni Angkola
Tangkas ma hita maduma
Laos tangkas ma hita mamora
Tangkas ma i paboa hamu amangboru hata nauli hata nadenggan asa tangkas di bege angka Amanta Raja dohot Inanta Soripada tarlobi angka Raja ni Hula-hula dohot Tulang. Batima Raja ni boru”

Parsinabung ni Paranak:
”Nauli Raja nami. Tung mansai las situtu rohanami umbege sungkun-sungkunmunai, tutu ma hamu sisuan bulu jala si panjala, siboto uhum do hamu jala angka anak ni Raja. Songon nanidokmunai Rajanami :
Tangkas ma Uju ni Purba
Laos tangkas ma Uju ni Angkola
Tangkas ma hita maduma
Laos tangkas ma hita mamora

Paboaonnami ma rajanami angkup ni parhorasan panggabean i:
Didok umpama ni ompunta najolo:

Denggan ma bulu godang,
denggan baen hite-hite.
Molo anak manang boru balga jala magodang
denggan ma asa hot ripe.

Asa tubuan laklak tubuan singkoru i dolok Purba Tua
Asa tubuan anak dohot tubuan boru ma nasida
jala jengkar-jengkar dihangoluan
Dongan nasida saur matua.


Di tingki ari na salpu i nunga tangkas ro hami di mandapothon hamu di napatua hata dohot marhusip. jala nangkin nunga rap mangudurhon hita di anak nami dohot boru ni rajai tu adopan ni Amanta Debata di Bagas JoroNai laho manjalo pasu-pasu parsaripean nasida marhite naposo ni Tuhanta. Mauliate ma di Tuhanta Pardenggan Basai. Marpungu ma hita nuaeng dibagas namarampang namarjual sigonggom pangisina on, asa mangido dohot mangelek ma hami tu hamu Rajanami diharadeon ni rohamu asa tauduti ma nian ulaonta on namarhata somba ni uhum somba ni adat marhite-hite sinamot ni boru ni rajai.”


Parsinabung ni Parboru:
”Tutu ma nanidokmunai Amangboru, denggan ma bulu godang denggan baen hite-hite molo anak manag boru balga jala magodang, denggan ma asa hot ripe. Jala didok hamu asa tauduti ulaonta namarhata somba ni uhum somba ni adat marhite-hite sinamot ni boru nami. Mauliate ma di Debata:, Mauliate ma dihamu Raja ni Borunami.Ai nunga pitu lilinami paualu jogianami, nunga nauli nipinami ma adong hamu pandurungannami,ba tangkas do huboto hami anggo hamu Raja …………….Pat ni gaja tu pat ni hora angka pomparan ni Raja do hamu jala angka namamora. dibahen i pasahat hamu ma sinamoti mansai godang. Botima hatanami Raja ni Boru”
Parsinabung ni Paranak:
”Mauliate ma Rajanami, suang songoni dohonon nami tu hamu hula-hula nami, tangkas do huboto hami hamu Rajanami Pat ni gaja tu pat ni hora angka anak ni Raja do hamu jala angka namora, dohot naburju marroha.Tangkas do hutanda hami burju ni rohamu Raja nami mar-Boru: Ai songon nidok ni umpamai Rajanami : Urat ni Singkoru, dihunghupi bulung bira, anggo haburjuon ni hamu Raja xxxxxxxxxxxxxx marboru nunga tarbarita sahat ro didia. Mangingot i do Rajanami umbahen nabarani hami ro toadopanmu : ai ida-ida do nabutong jora-jora do namale. Jadi namarsomba ma hami tu hamu Rajanami taringot tu somba ni uhum somba ni adat marhite-hite sinamot ni Parumaennami, tarsongon on ma nian Rajanami elek-eleknami asa si sahali manombahon ma hami Rajanami disomba ni Uhum, somba ni Adat di-godang ni Sinamot ni Parumaennami sipasahatonnami tu hamu Hula-Hulanami. Songoni ma somba pangidoannami tu hamu Rajanami.”


Parsinabung ni Parboru :
“Horas ma jala gabe Raja ni Boru, pangidoanmu asa sahali mangelekhon sahali manombahon hamu di godang ni Sinamot, anggo ahu sandiri ala tangkas do hamu tinanda naburju mar- hula-hula: alai Amangboru, asa tung tangkas botoon ni angka Amanta Raja dohot Inanta Soripada dipangidoanmu di Somba ni Uhum, Somba ni Adat dohot di hata ni Sinamot sipasahatonmu
haru dipaboa Raja ni Boru ma”

Parsinabung ni Paranak : “
“Mauliate ma Rajanami, malambok pusu, tangkas ma tutu paboannami pangidoannami tujolo ni Rajai, di Somba ni Uhum, Somba ni Adat dohot dihata ni Sinamot sipasahatonnami tarsongon on ma Rajanami pangidoannami: Sinamot SITOMBOL ma nian Rajanami, disi ma Lombuna disi ma Hodana dst jala hupasada hami ma gabe Rupiah, jala ALAP JUAL ma Parumaennami, di alaman ni Rajai ma Ulaon, jala mangingot di angka porlu ni tingki Rajanami ULAON SADARI ma nian Songoni ma jolo somba pangidoannami Rajanami.”

Parsinabung ni Parboru :
“Dihita namardongan tubu, songoni nang Boru dohot Berenami, tarlobi di hamu sude nahuparsangapi hami Raja ni Hula-Hula dohot Tulang nami, nunga rap umbege hita dipangidoan ni Pamoruon asa sisahali mangelekhon/manombahon ma nasida disomba ni Uhum, disomba ni Adat dohot di godang ni Sinamot sipasahaton nasida, ima Sinamot na-Gok Sitombol, Alap Jual, jala Ulaon Sadari beha alusmu::
Songon on ma pangatur ni panungkunan: (ndang pola be tinaringotan Horbo, Lombu d.n.a.) Parjolo dipasahat ma tu Boru dohot bere:
Hata Sian Boru :
“Mauliate ma Rajanami, diingot hamu do hami antong Borumu, anggo sian hami Borumu, alusnami sipangihut do anggo hami, songon dia pe haputusanmu Rajanami, namangihuthon ma hami, botima hatanami Rajanami.”



Parsinabung ni Parboru
“Songoni ma alus sian Borunta, nuaeng pinasahat ma tu hita na-Mardongan Tubu”

Hata Sian Dongan Tubu:
“Mauliate ma Hahadoli, songoni pos ni roham tu pangidoan ni Pamoruonta taringot di Sinamoti, songoni do nang hami dongan tubumu sada do hita songon daion mual songon dia pe pandokmu/ alusmu tu Pamoruonta songoni do nang alusnami, hupasahat hami ma tu hamu Haha/Anggi Doli, ima hata sian hami sude Dongan Tubu.

Parsinabung ni Parboru
“Mauliate ma husapahat tu hamu Dongan Tubu"
Parhata Parboru mangandehon hata tu sude Hula-Hula:

Parsinabung ni Parboru :
”Di hamu saluhutna Hula-Hulanami; (unang lupa manjouhon Marga ni Hula-Hulai) nunga rap umbege hita Rajanami di pangidoan ni Pamoruonnami di Somba ni Uhum, Somba ni Adat di hata ni Sinamot sipasahaton nasida tu hita asa nian sahali mangelekhon, sahali manombahon ma ninna nasida. Andorang so hualusi hami pangidoan ni Pamoruonnami asa pos rohanami Rajanami mangido ma hami di-panuturion sian hamu sude Hula-Hulanami, ai songon nidok ni Ompunta sijolo-jolo tubu : Ranting ni Bulu Duri, sanjongkal dua jari, hamu do hula-hula naburju manuturi, huhut hula-hula pangajari, (laos digora ma Boruna laho pasahathon Microphone tu Hula-Hula)

Hula-Hula manungkun donganna sahundulan = biasana satolop do nasida Tulang ni Boru Muli ma mangalusi)

Hula-Hula ni Parboru:
“Horas ma jala gabe dihamu Raja ni Borunami, Taringot ni pangidoanmu tu hami hula-hulamu, nunga satahi hami, ahu ma namangalusi:
Mansai las rohanami umbege panghataionmuna hamu namarhula-marboru naung masipaolo-oloan: ba sian hami hula-hulamu sidohononnami tu hamu ba Balintang ma Pagabe, Tumondalhon sitadoan
Sai Asi ma roha niTuhanta,
Arimuna ma gabe
molo olo hamu masipaolo-oloan.
Songoni ma hata sian hami Hula-Hulamuna.”

Parsinabung ni Parboru :
“Mauliate godang ma dohonon nami tuhamu hula-hula dohot tulang nami i panuturion muna.Songoni ma dihamu Raja ni Pamoruonnami, nunga dibege hamu panghataion sian hami namar- Dongan tubu, Borunami, tarlobi sian Hula-Hulanami, jadi: andorang so hualusi hami pangidoanmunai Amangboru, haru dipatangkas Amangboru ma Somba ni Uhum, somba ni Adat dohot godang ni Sinamot ni Borunami nanaeng sisombahononmu tu hami, asa dibege sude Amanta Raja dohot Inanta Soripada naliat nalolo, songoni ma
hatanami Amangboru.

Parsinabung ni Paranak :
“Horas ma jala gabe Rajanami, andorang so husombahon hami pangidoannami Rajanami asa tangkas diida Rajai naung sahata hami, denggan ma hupangido soara sian nasida: Dongan tubu, borunami tarlobi dohot hula-hulanami, lehon hamu ma jolo tingki dihami asa manghatai hami Rajanami.

Parsinabung ni Paranak : didok ma hatana songon on:
“Di hamu Boru dohot Berenami, hamu do nahupangasahon hami di ulaon on, asa pos roha ni Hula-Hulanta naung sisada hata sisada tahi hita dihata ni sinamot sisombahononta tu Hula-Hula Parboru, asa lehon hamu ma hata sian hamu Boru dohot Berenami”

Hata sian Boru dohot Bere:
“Mauliate ma dihamu hula-hulanami, taringot ni hata sian hami Rajanami, songon dia pe nanaeng hatahononmu taringot tu Sinamot dohot Ulaon Adat tu hula-hulani hula-hulanami, rade ma hami Boru dohot Beremu laho manungkoli hamu di gogo dohot sipatupaon. Mauliate ma.”
Songoni ma dihamu saluhutna nahuparsangapi hami Raja ni Hula-Hulanami (didok ma susunan ni Hula-Hulai suang songoni dohot Marga nasida) nunga dibege hamu pangidoannami tu Raja ni Hula-Hulanami asa sahali manombahon nian hami digodang ni Sinamot sipasahatonnami. Andorang so huhatahon hami pangidoannami on Rajanami: mangido ma hami dipanuturion sian hamu, ai hula-hula naburju do hamu naolo maniroi hami angka Pamoruonmu,: ai songon nanidok ni Ompunta naparjoloi do dohononnami: dijolo hamu siaduon Rajanami dipudi hamu sipaimaon sihorus na gok do hamu Rajanami, sigohi nalonga, hupasahat hami ma panghataion on tu hamu, botima. (huhut dijou Boruna laho pasahathon Microphone)

Hata sian Hula-Hula ni Paranak: Ndang pola berbedai sian hata ni Hula-Hula ni Parboru, tong do Balintang ma pagabe tumandanghon sitadoan, arimuna ma gabe molo dung masipaolo-oloan, songoni ma hata sian hami sude Hula-Hulamuna. Dungi dipasahat ma tu Dongan Tubu

Hata sian Dongan Tubu ni Paranak:
“Sian hami dohononnami ma ala naung sahata do hita sian mulanai ba songon dia ma hatamu naung sahata ma hita hahadoli, botima alusnami.”

Parsinabung ni Paranak :
“Rajanami, Hula-Hulanami nunga dibege hamu naung sahata do hami namardongan tubu, borunami tarlobi dipanuturion sian hula-hulanami, dipangidoannami asa sahali manombahon, sahali mangelekhon hami disomba ni uhum, somba ni adapt, di godang ni Sinamot sipasahatonnami.
Antong Rajanami, mangoloi pangidoanmunai asa dohononnami ma: disi ma Horbona, disi ma Lombuna, , Masna, dohot Serena, alai Rajanami unang pola lola hamu pabarahon Horbo, dohot Lombu i, , hupasada hami ma sudenai gabe Rupiah ni Pamarentanta. Sinamot na gok sipasahatonnami: Sitombol ma Rajanami, Alap Jual, Ulaon Sadari, jala godangna Rajanami sombahononnami ma Rp. 50.000.000,==

Parsibanung ni Parboru:
“Mauliate ma Raja ni Boru, Rp. 50.000.000,== ma godang ni sinamot sipasahatonmu, sitombol, Alap Jual dohot Ulaon sadari alai nang pe songoni
anggo Upa ni Suhi ni Ampang na-Opati dohot angka nahombar tusi pasahaton
mu do ate Amangboru.

Parsinabung ni Paranak :
“Baris-baris ni Gajah dirura pangaloan molo marsuru Raja dae ma sooloan ba songon dia pandok ni Rajai Huoloi hami mai Rajanami.

Parsinabung ni Parboru :
Songoni ma dihita saluhutna napunguon, tarlobi dihamu Hula-Hulanami dielek-elek ni Pamoruonnami dihata ni Sinamot dohot godangna nunga rap umbege hita. Alai, (dipasahat hatana tu Suhut Sihabolonan) di hamu Suhut Sihabolonannami, didok natua-tua Lasiak natata didia panggilingan, manghatai pe Raja hata tu Raja hata dihamu Suhut Sihabolonan do anggo keputusan. Nunga dipaboa pamoruonta pangidoan nasida di somba ni uhum, somba ni adat dohot godang ni Sinamot ni Borunta sipasahaton nasida ima godangna Rp. 50.000.000,== Sitombol, Ulaon Sadari. Hupasahat hami ma tu hamu.

Hata Alus sian Suhut sihabolonan: (manang Paidua ni Suhut)
“Horas ma jala gabe, dihamu Hahadoli/Anggidoli – dangkana do rantingna songon dia hata ni hahana songoni do hata ni angina,. Mauliate ma dihamu saluhutna , sada do hita songon daion mual, sisada Anak sisada Boru, songon dia pe naung dihatai hamu dohot pamoruonta, molo dung denggan dirohamu nadohot do hami marlas niroha disi, Mauliate ma dihamu.

Parsinabung ni Parboru :
“Dihamu Raja ni Pamoruonnami, nunga be sisada hata sisada pandohan hami Hula-Hulamuna: sai songon nidok ni umpama ma: Amporik mallipik, Onggang marbabang, sai gabe ma parsinamot naotik, gabe ma parsinamot nagodang.
Dipangidoanmuna asa sombahononmu ma godang ni Sinamot sipasahatonmu tu hami Hula-Hulamuna godangna Rp. 50.000.000,== sitombol, Ulaon Sadari tambani Jambar ni Suhi ni Ampang na-opat holoi hami mai, Horas ma jala Gabe, ro ma hamu pasahat hamu ma.”

Parsinabung ni Paranak :
“Horas ma jala Gabe Rajanami, Mauliate ma dipangoloionmuna dielek-eleknami. Laos digora ma Suhut Paranak huhut mandok songon on::
di hamu Suhut Sihabolonan nunga tangkas dioloi Hula-Hulanta pangidoanta di godang ni Sinamot sipasahatonta, ro ma hamu laho pasahathon Sinamot Nagok tu Hula-Hulanta.”
(Dung dipangido musik. Ro ma rombongan ni suhut sihabolonan Paranak mamboan Sinamot diatas ni piring dohot sipir ni tondi, dipasahat ma jolo tu parhata ni Paranak, dungi dipasahat nuse tu Parhata ni Parboru, baru pe asa borhat nasida manomba Suhut Sihabolonan Parboru.
Dung ditortorhon, dapatedek Suhut Parboru ma ulosna jala disaburhon Inanta sian Paranak ma Sinamoti dohot sude isi ni pinggani tu Ulosi. Dibungkus Inantai ma Sinamoti laos dibagasan Ulosi, - dungi masijalangan)

Ihut ma muse pasahat Parjambaran tu Suhi ni Ampang Naopat dohot uduranna:

• Suhut sihabolonan Parboru : Sijalo Sinamot sian Suhut Paranak
• Upa ni Sijalo Bara : napasahathon Pamarai
• Upa Pariban : napasahathon Sihunti Ampang
• Upa Tulang : dipasahat Suhut Sihabolonan Paranak dohot Suhut Parboru,
laos dipasahat Suhut Parboru ma Pinggan Panganan tu Tulang ….
• Upa ni Simandokhon : dipasahat Anak manjae
• Upa Todoan, parorot dohot lan angka sijalo jambar : sesuai tu susunan sian
Parboru
• Pomparan ni Ama ni Suhut marhaha maranggi : Sijalo Upa Todoan
• Pomparan ni Ompung Marhaha maranggi : Sijalo Upa Todoan/Panghaei
• Pomparan ni Amang mangulahi Marhaha maranggi : Sijalo Upa Todoan/
Bola Tambirik
• Iboto ni Suhut : Sijalo Upa Parorot
• Punguan ni Marga : Sijalo Upa Punguan
• Pinggan Panganan : tu Parboru upa ni natorop (biasana Parboru do
Paradehon pinggan panganan alai dipasahat ma jolo tu Parhata ni Paranak
asa songon na sian Paranak Pinggan Panganani)
• Tulang ni Hela : Sijalo Upa Tintin Marangkup (napasahathon Suhut Parboru
nidonganan ni Suhut Paranak) Dijalo Suhut Parboru ma amplop namarisi
hepeng sian Suhut Paranak laos dipasada tu amplop nanaeng
sipasahatonna tu Tulang ni Helai.

Parsinabung ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, saonari sahat ma hita pasahathon jambar nagok tu tulang ni hela nami, ima sijalo tintin marangkup, haha parhundulnami Raja i Marga .......,” (laos digorahon asa mangarade jala borhat suhut parboru.

Parsinabung ni Paranak:
Digorahon ma tu suhut paranak asa borhat pasahathon tintin marangkup tu tulang ni pangoli.Rap borhat ma paranak dohot parboru pasahathon upa tulang so jalo tintin marangkup. Di pasada ma hepeng na sian paranak dohot parboru. Napatandahon ma ianggo pihak paranak, alai napasahathon, pihak parboru ma. Taringot tu godang manang bilanganna saguru tu dos ni roha do i.

Hata ni Suhut Parboru :
“Dihamu Dongan Sahundulannami, Tulang ni Helanami
Songon nidok ni umpama: Hot do jabui, hot margulang-gulang, tung boru ni ise pe dialap berenibai, tong doi boru ni Tulang. Tingkion, Borunami ma dialap beremuna. Godang do hujalo hami sinamot ni boruntai, ba dison otik godangna sian sinamoti hupasahat ma sipalas rohamu dohot pangidoannami tu hamu tung pe borunami dialap beremi ba sisada boru ma hita di boruntai. Las ma rohamu manjalo, Horas ma, jala mauliate”

Hata ni Tulang ni Hela:
“Mauliate ma dihamu Raja ,,,,,,,,,, tutu ma songon nidokmunai, hot pe jabui hot margulanggulang, tung boru niise pe dialap berenibai, tong doi boru ni Tulang. Dison nunga dipasahat hamu tutu sian Sinamot ni Boruntai sipalas rohanami/upa tintin marangkup mauliate ma dihamu, jala dohononnami ma: molo tung borumuna pe nuaeng dialap berenamii, naung borunami mai jala dohononnami ma sisada boru ma hita. Mauliate ma dihamu.”

NB: - Laos di tingki on ma di pasahat hasuhuton ni paranak muse upa tulang
tu sude horong ni hula-hula nanigokhonna.
- Tintin marangkup tu tulang ni hela dipasahat dung dijalo parboru pinggan panganan nasida.

Parsinabung ni Parboru:
“Amangboru, nuaeng pe pasahat hamu ma pinggan panganan-nami.”
Sesuai tu panghataion, molo pinggan panganan dohot ulos-ulos masialusi di ibana be, suhut parboru ma paradehon pinggan panganan, di pasahat ma i tu paranak. Songon i ulos-ulos tinonun sadari dipasahat paranak ma i tu parboru.
Parsinabung ni Paranak ma muse pasahathon pinggan panganan i tu Parsibul ni Parboru. Jala sebalikna, dipasahat Parsinabung ni Parboru ma ulos-ulos natinonun sadari i tu Parsinabung ni Paranak.
Godang ni pinggan panganan dohot ulos-ulos na tinonun sadari, disesuihon do i dohot godang ni undangan. Alai molo godang ni bilang-anna disesuaihon ma nian dohot ruhut paradaton, jala molo boi, dibahen hian ma angka goar ni sijalo pinggan panganan dohot ulos-ulos i.
“Di hita namardongan tubu, boru, bere, raja ni dongan sahuta, dohot sude raja ginokhon, di son nunga tajalo pinggan panganan jala tabagi pe on jala dipasahat tu hasahatanna.”

Parsinabung ni Parboru :
“Amangboru, mauliate ma dohononnami tu hamu Pamoruonnami, nunga sude hami marlas ni roha, ganup do hami taruli di sinamot nagok naung pinasahatmuna, ba didok rohanami Amangboru, asa dos nangkokna dohot tuatna, atik adong sipangidoonmu sian hami hula-hulamuna, dok hamu ma, ontak ni natolap gogonami oloannami do pangidoanmu.”

Parsinabung ni Paranak :
“Horas ma jala gabe Rajanami, mansai las rohanami diboa-boamunai, asa pasahatonnami ma pangidoannami tu hamu Rajanami: Anggo pangidoan Rajanami asa Ulosi hamu ma hami sude dohot Ulos Herbang didongani tangiangmuna mangido pasu-pasu sian Amanta Pardenggan Basai, Songoni ma pangidoannami Rajanami, mauliate ma. (Ala naung adong hian panghataion taringot tu bahat ni Ulos Herbang sipasahaton ni Parboru tu Pihak ni Paranak

Parsinabung ni Parboru :
“Mauliate ma Amangboru, sintong do pangidoanmunai, alai songon naung hudok hami dihatanami naparjolo nangkining, ontak ni naboi tarbahen hami Ulosannami do hamu dohot Ulos Herbang, alai molo tung so sude pe hamu anon naboi huulosi hami dohot Ulos Herbang, pasahatonnami ma tu nasida Ulos Natinonun Sadari, songoni ma Amangboru, mangarade ma hamu,asa hupasahat hami angka ulos herbang tu hamu. Gorai Amangborung ma sian i.”
Digorahon jala dijoui Parsinabung ni Paranak ma angka si jalo ulos, i ma:
1. Ulos Pansamot (natoras ni pangoli)
2. Ulos Hela, biasana laos dilehon mandar
3. Ulos tu Pamarai
4. Ulos tu Simanggokhon
5. Ulos tu Sihunti Ampang
6. Ulos tu Haha/Anggi
7. Ulos tu Boru
8. Ulos tu Bere
9. Ulos tu Punguan,
10. Dohot udutanna.

Hata di na pasahathon ulos pansamot sian amang ni boru muli:
“Di hamu lae dohot ibotongku, pasahatonnami ma ulos pansamot di hamu. Sai dipargogoi Tuhanta ma hamu mangalului pansamotan dohot ngolu-ngolu siganup ari. Hipas-hipas ma hamu jala ganjang ma umurmu. Jala anju hamu borungki na gabe parumaenmu. Asa songon hata ni umpasa ma dohononku:

Dolok ni Purbatua tondonghon Siborotan,
Sai sahat ma umurmu saur matua, jala tiur nang pansamotan.

Marmutik ma lasiak dompak mata ni ari,
Malo ma ho ito manganju parumaenmi arian nang bodari.

Tubu ma tambinsu di lambung ni pinasa,
Sai torop ma di hamu anak na bisuk dohot angka boru na uli basa.

Hata di napasahathon ulos hela:
“Di ho Amang Hela dohot di ho Ito, Borungku. Pasahatonnami ma tu hamu ulos herbang ulos naganjang, ulos parhorasan. Herbang ma tangan ni Tuhanta mamasu-masu parsaripeonmu. Ganjang ma antong umurmu sahat tu nasaur-matua. Ulos parhorasan ma on, asa gabe di anak gabe di boru hamu tumpakon ni Tuhanta Pardenggan Basa i. Asa dapot ma di hamu songon hata ni umpasa:

Di ginjang ma ia arirang, di toru ia panggongonan,
Badanmu ma naso sirang, tondimuna sai masigomgoman.

Giring-giring ma tu gosta-gosta, tu boras ni singkoru
Sai tibu ma hamu mangiring-ngiring, tibu mangopa-ompa anak dohot boru.

Sahat-sahat ni solu, sahat ma tu tiga ras,
Sahat ma hamu leleng mangolu, sahat gabe jala horas.”
Marsangap ma Tuhanta i di parsaripeonmuna on.
Catatan:
Nasomal taida di tingki na pasahathon ulos hela, adong bunga-bunga ni ulaon i ma na adong sipata ende, tari-tarian, angka na denggan ma i tutu. Alai na
mansai porlu dipasahat di tingki na pasahathon ulos i i ma ditariashon natoras ni boru muli ma di si harapan, pesan, pangidoan nasida, jala sude suhut parboru (nahundul di jolo) mandongani natoras ni boru muli. Ala mardalan do tingki, unang ma nian marganjang-ganjang angka panghataion jala molo tung adong pe ende (lagu), ingkon na hombar ma i tu ulaon i. Dung dipasahat Ulos Passamot dohot Ulos Hela, mangihut ma muse ulos tu Pamarai, ulos tu Simanggokhon, dohot ulos tu Sihunti Ampang (suhi ni ampang na opat).
Di tingki pasahathon ulos Passamot (paranak) ingkos tangkas do pasahaton ni
parboru marhite-hite hata pasu-pasu, unang holan asal diuloshon. Molo tu si jalo todoan, boi ma ulos dipasahat sahali tolu manang opat, alai hot ma di
pasahat angka pasu-pasu marhite hata pangidoan tu Tuhanta (marhite angka
umpasa). Songon soso-soso tu parboru, molo boi nian unang ma tapasahat ulos naung he dipangke (nata pe baru dope) tu paranak. Alana, gabe mangurangi holong di angka na martutur, jala muse, asa marlapatan manang bermakna ulos herbang i di na manjalo. Didok natua-tua martondi do ulos Batak. I do umbahenna godang ragamna songon makna ni ulos i.
Dung sidung pasahat ulos, dipasahat parboru ma tu paranak ulos-ulos na tinonun sadari, songon naung pinatorang di jolo.

Parsinabung ni Paranak:
“Mauliate ma di hamu Rajanami. Nunga tangkas hami sude diulosi hamu, marhite ulos herbang dohot ulos-ulos na tinonun sadari. Mauliate ma!”
“Jala molo adong sipasahatonmuna tu anak dohot parumaennami, hupasahat hami ma tingki on tu hamu.”

Parsinabung ni Parboru:
“Nauli Amangboru. Suru hamu ma hela dohot borunami asa hundul tu jolo on.”
Pasahat ulos holong ma sian horong ni parboru tu pengantin. Jumolo ma sian hasuhuton, namarhaha-anggi (Ring-1: ima Sasohe) dungi pe asa boru/bere, dongan sahuta, punguan, dohot udutanna.

Parsibanul ni Parboru:
Digorahon tu sude hula-hula, tulang, jala didok margana:
” Di hamu nahuparsangapi hami, hula-hulanami, tulang, bona tulang, tulang rorobot, hula-hula namarhaha-anggi, hula-hula anak manjae. Rajanami, molo adong nalaho sipasahatonmu tu beremu, asa hupasahat hami ma tingki on tu hamu. Alai molo tung siat elek-elek pangidoannami Raja nami, asa laos di tingki on ma hamu pasahathon angka pasu-pasu, hata sigabe-gabe Raja-nami. Jala laos hamu ma namasiaturan. Botima!”
Dung sidung sian horong ni hula-hula pasahathon angka ulos holong –jala somalna hula-hula ma parpudi songon panggomgom– diujungi ma dohot hata pasu-pasu. Langsung ma nasida mulak.

Parsinabung ni Parboru: (mandok tu horong ni hula-hulana)
“Mauliate! Malambok pusu hami di sude pambahenan muna Rajanami. Mauliate ma di hamu. Asa songon hata ni natua-tua ma dohononnami,

Marmutik ma inggir-inggir, bulung nai rata-rata,
Hata nauli, hata pasu-pasu napinasahat muna i,
Na pasauthon ma Amanta Debata.
Ditorushon ma muse panghataion.
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, ala sian horongnami dohot sian hula-hula, nunga pasahathon angka ulos holong tu hela dohot borunami, asa hupasahat hami ma tingki on tu hamu.”

Parsinabung ni Paranak: “Mauliate ma di Raja i.”
Di pasahat ma muse tingki tu hula-hula dohot tulang ni paranak, jala didok: “Di hamu hula-hulanami, tulang, bona tulang. Molo tung adong nalaho pasahatonmuna tu beremu, hupasahat hami ma tingki on tu hamu. Jala molo suman tu rohamu Rajanami, laos di tingki on ma hamu pasahat pasu-pasu dohot hata gabe. Jadi hamu ma Rajanami namasiaturan. Botima!”
Dung sidung sian horong ni hula-hula dohot tulang ni paranak pasahathon ulos holong, mulak ma nasida.

Parsinabung ni Paranak:
Pasahathon hata mauliate tu horong ni hula-hula dohot tulang ni Paranak. Ditorushon ma muse panghataion, jala didok: “Di hamu hula-hulanami, ala nunga sae be sian horongnami pasahat ulos holong, hupasahat hami ma muse tingki on tu hamu. Hamu ma namangatur.”

Parsinabung ni Parboru:
“Nauli Amangboru. Molo dos rohanta, antar songon on ma nian konsep ni ulaonta na mangihut:

Naparjolo : Marhata sigabe-gabe ma sian hami, hamu ma mangampu.
Napaduahon : Mardalan ma olop-olop
Napatoluhon : Mardalan ma ulaon sadari, i ma paulak une.
Paopathon : Tatutup ma di bagasan ende dohot tangiang.”

Parsinabung ni Paranak: “Nunga denggan jala uli be i Rajanami.”
Catatan:
1. Dung sidung marhata sigabe-gabe, somalna langsung ma tu hasuhuton.
Sada silompa ubi, sada silompa gadong, tung sada pe na pasahathon
hata nauli, sude ma dapotan pasu-pasu.
2. Di hata sigabe-gabe dohot pangampuon i ma hata mauliate tu sude angka tutur jala pengantin mangampu sian horong ni paranak.

Parsinabung ni Parboru:
“Amangboru, saonari sahat ma hita di napadalanhon olop-olop.”
Dilehon paranak ma tu parboru berupa hepeng recehan, digabung dohot sian parboru, jala dilehon ma muse tu paranak.
“Di hamu Amangboru, dohot di hita saluhutna na masihaholongan, ala nunga uli jala renta mardalan ulaonta, asa marolop-olop roha dohot tondinta mandok mauliate tu Tuhanta Pardenggan Basa i. Asa songon hata ni umpasa ma dohonon:

Silanlan Aek Uruk, Silanlan Aek Toba
Nametmet ndang marungut-ungut, namagodang marlas ni roha.
Binanga ni Sihombing binongkak ni Tarabunga
Tu sanggar ma amporik, tu lubang ma satua,
Sinur ma pinahan, gabe nataula.
Asa hariara ma bonana, hariara nang bulungna
Gabe jala horas hula-hulana, songoni nang boruna.
“Taolophon ma tolu hali.” Didok natorop i ma, “olop-olop” tolu hali. Laos pintor dibagi ma hepeng olop-olop tu natorop i.

Parsinabung ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, ala naung dos rohanta, saonari ma taulahon ulaon sadari.”

Parsinabung ni Paranak: “Nauli Rajanami.”
Diparade paranak ma tudu-tudu ni sipanganon sipasahatonna tu parboru. Suang songon i nang parboru, diparade ma dekke, boras sipir ni tondi. Jala nunga masa saonari diparade parboru lampet di tandok si pasahatonna tu paranak. Dipasahat ma i tu hasahatanna.
Dipasahat (ditaruhon) parboru ma boru muli tu paranak, jala diparade paranak ma songon upa panaru tu pariban ni boru muli, songon i masituak na tonggi tu natua-tua ni parboru.
Dung singkop jala renta mardalan sude na i ditutup ma dohot ende dohot tangiang na niuluhon ni pihak parboru. Gabe ma jala horas!
Hira songon i ma rumang dohot ruhut ni ulaon di namarhata sinamot dohot pesta unjuk nasomal. Godang dope angka na hurang manang lupa rumang dohot ruhut-ruhut paradaton, alai pos roha di hita saluhutna, marboha bahenon hita di angka nahurang malo dope hami, lumobi ma i di angka hata pandohan na so haru pas di rohanta.



Catatan:
1. Masa muse taida di ulaon pesta unjuk diparade pihak parboru dohot paranak
na nidok Jambar Tataring (Amplop parpudi). I ma berupa hepeng laho sipasahatonna tu angka dongan tubuna be, angka natua-tua namandohoti ulaon i sahat tu na simpul. Taringot di bilanganna, saguru tu hasuhuton ma i. Alai, somalna dibagi ma jambar tataring i andorang so mardalan ulaon sadari. Angka na uli ma i molo sian dos ni roha.
2. Molo tu angka horong ni hula-hula, sian pihak paranak manang hula-hula ni parboru, na pasahathon ulos holong tu pengantin, dilehon do songon pasituak-na-tonggi nasida dung sae pasahathon ulos i. Angka nauli ma i tutu. Alai, adong deba na so mangulahon i ala nunga dipasada di tingki na pasahathon upa tulang. Alai molo boi nian, asing ma tabahen jambar ni hula-hula, tulang, asing muse masituak-na-tonggi nasida. Aek godang aek laut, dos ni roha sibahen na saut.

Ulaon Patua Hata Dohot Marhusip

PATUA HATA DOHOT MARHUSIP
Objektif Pertemuan:
Rencana yang telah disepakati Anak Muda "Pria" dan "Wanita" untuk membentuk keluarga baru, diberi tahukan kepada kedua orang tua masing-masing dan diformalkan dalam pertemuan Patua Hata dan Marhusip.
Di ari naung tinontuhon ro ma pihak paranak mandapothon parboru. Dung sahat nasida di bagas ni parboru, masijalangan jala masitandaan ma nasida, angka na naeng martutur i. Dipasahat paranak ma sipanganon nabinoan nasida tu pihak parboru, jala dipeakhon di jolo nasida.

Protokol ni Parboru:
“Di hamu pamoruonnami na ro mandapothon hami di tingki on (molo diboto, margana ma dijouhon). Nunga ro hamu Amang Boru mandapothon hami, jadi apala dia do lapatan ni haroromuna, tangkas ma paboa hamu.”

Protokol ni Paranak:
“Mauliate ma Tulang Raja nami Rajabolon di haradeon ni rohamuna manjangkon haroronami. Taringot di sungkun-sungkunmuna tu hami, ia haroro-nami tu bagas muna on panggabean parhorasan do, Alai ala adong do huboan hami Songon buah tangan nami nian Jolo sigati hamuma. Botima Raja-nami.”

Protokol ni Parboru:
“Molo songon i do Amangboru, mauliate ma.”
Disuru ma boru nasida manigat nabinoan ni paranak, jala laos didokma asa dipature jala dihobasi nabinoan nasida i.

Protokol ni Paranak:
“Di hamu Tulang, molo naung rade hamu, asa ro hami nian mandapothon hamu.” (maksudna laho pasahat tudu-tudu ni sipanganon)

Protokol ni Parboru:
“Di hita namardongan tubu, Raja ni Boru, Bere, dohot Raja ni Dongan Sahuta, ala naeng ro ma Raja ni Pamoruonta mandapothon hita, asa rap manjalo ma hita.”

Protokol ni Paranak:
“Di hamu Tulangnami (ndang apala didok dope hula-hula) di ari na uli di bulan na denggan on ro do hami pamoruonmuna pasa-hat tudu-tudu ni sipanganon na marsaudara, tudu-tudu ni panggabean parhorasan ma on di hamu Rajanami. Molo tung songon on pe naboi hupasahat hami di tingki on, las ma rohamu manjalo.
“Songon hata ni situa-tua ma dohonon,
Bagot namarhalto Natubu dirobean, Horas ma di hamu na manjalo, horas di hami namangalean. Diolophon natorop, “horas ma tutu!”, laos masijalangan.

Protokol ni Parboru:
“Di hamu Amang Borunami, hami pe naeng ro ma mandapothon hamu.” Laos digorahon ma boruna nasida asa diboan nalaho sipasahaton nasida, ima dekke simudur-udur.
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, di son hupasahat hami tu hamu dekke simudur-udur, dekke sitio-tio, dekke sahat, dohot pangidoan tu Tuhanta, asa sai mudur-udur ma hamu tu dolok tu toruan, tio ma aek inumonmuna, jala sahat ma angka nauli angka nadenggan di hamu.” Diolophon angka natorop, Ima tutu.”

Protokol ni Parboru:
“Ala hamu do na ro mandapothonhami Amangboru, ba asa marsipanganon hita, sian hamu ma namamboan tangiang. Hupasahat hami ma tu hamu.”

Protokol ni Paranak:
“Nauli ma i Tulang.” Dipangido ma donganna mambahen tangiang mangan. Jala dung simpul tangiang mangan laos didok ma hata ni sipanganon i,
Sitiptip ma sihompa, golang-golang pangarahutna,
Molo tung songon on pe natarpatupa hami, sai godang ma pinasuna.
Marjomutma hita.
Diolophon natorop, “ima tutu!”

Protokol ni Parboru:
“Di hita na mardongan tubu, Raja ni Boru, Bere, lumobi di Raja ni Dongan Sahuta, molo tung di jolo ni hasuhuton pe tudu-tudu ni sipanganon on, ba na rap mangadopi ma hita di son.” (Diolophon nasida).
Dung i disuru ma pamoruonna maneati aliang-aliang dohot ate-ate ni sipanganon i (somalna nian, sian pamoruan ni paranak do, alai dos ni roha nama i).

Protokol ni Paranak:
Manariashon, patamahon tu dongan tubuna dohot uduranna taringot tu dekke naung dijalo nasida sian parboru.
“Di hita namardongan tubu, suang songon i di Boru, Bere nami, molo tung di jolo ni hasuhuton pe dekke napinasahat ni Raja i, naung rap manjalo ma hita di si ate?” Diolophon uduran ni paranak, “nauli.”

DUNG SIDUNG MARSIPANGANON
Protokol ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, nangkin tangkas do dipasahat hamu tu hami tudu-tudu ni sipanganon na marsaudara. Didok hata ni natua-tua, Andorang so diseat raut asa jolo diseat hata.”
“Beha Amangboru, tarsongon dia ma partording ni tudu-tudu ni sipanganon naung dipasahat hamu tu hami?”

Protokol ni Paranak:
“Nauli Tulang. Taringot tu tudu-tudu ni sipanganon naung hupasahat hami tu hamu Rajanami, ba surung-surungmuna do i. Botima Tulang!”

Protokol ni Parboru:
“Mauliate Amangboru. Gabe jala horas ma di hamu.”
“Di hita namardongan tubu, Raja ni Boru, Bere, lumobi di Raja ni Dongan Sahuta, nunga tangkas husungkun hami Raja ni Pamoruonta, didok nasida ia tudu-tudu ni sipanganon i, ba didok nasida surung-surungta do i. Beha saonari ma tabagi?”
Dialusi pihak (horong) parboru, “Annon ma tabagi.”
“Antong molo songon i, di hamu Borunami, asa boan hamu jala pature hamu tudu-tudu ni sipanganon on boan hamu ma tu Meja-2. Unang lupa hamu asa pasahat hamu tangkas jambar tu Raja ni Dongan Sahuta, ate!”

Protokol ni Paranak:
“Suang songon i di hamu Borunami asa pauli hamu dekke naung tangkas tajalo sian Raja i nangkin.”

Protokol ni Parboru :
“Boha Amangboru, nunga boi tatorushon panghataionta?”

Protokol ni Paranak:
“Nauli Rajanami.”

Protokol ni Parboru:
“Alai mangido tingki hami satongkin, asa jolo mangalap hata jala masipasangapan jolo hami na mardongan tubu.”
Songon on ma hatana: “Di hita na mardongan tubu, Raja ni Boru, Bere, Raja ni Dongan Sahuta dohot Ale-ale, ala naeng mulaanta ma panghataion, asa martangi-tangian hita.
“Jala laos songon i ma di hita namardongan tubu. Songon naung somal taulahon, ala hami haha (anggi)-muna ma nuaeng songon hasuhuton bolon, jadi hamuma na gabe raja panungkun, raja hata, di ulaonta on.
“Songon hata ni situa-tua namandok:
Molo tinallik huling-huling tarida ma holi-holi.
Molo haha (anggi) na gabe husuhuton, ba anggina (hahana) ma na gabe panamboli.
Dijalo haha (anggi) ni hasuhuton Parboru ma pangidoan ni suhut (protokol ni Parboru) i. Jala dung tangkas masipasangapan, diputushon ma sahalak sian nasida gabe parsinabul (Raja Hata). Langsung ma Parsinabul i manghatai.

Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma di hamu suhutnami. Tangkas do dipasangap hamu hami dongan tubumu. Hujalo hami ma pangidoanmuna i. Toho do i tutu, sada songon daion mual do hita nasailaon, si sada anak si sada boru. Sahali nari mauliate ma di suhut-nami.”
Laos ditorushon ma panghataion tu Paranak. “Di hamu Raja ni Pamoruon nami, molo dung rade hamu asa tapungka manghatai.”

Protokol ni Paranak:
“Nauli Rajanami, alai lehon hamu jolo tingki di hami pamo-ruonmuna, asa jolo masipasangapan hami namardongan tubu.” (dioloi parboru).
Jala dung dos roha ni paranak, ditontuhon ma sahalak parsi-nabul nasida. Jala langsung ma
Parsinabul i manghatai.
NB: Nian sian mulana pe nunga hira tangkas ise na gabe parsinabul, baik sian pihak parboru songoni nang pihak paranak. Alai i do huroha seni dohot pangalaho ni ruhut-ruhut paradaton i, lumobi di na manat mardongan tubu.

Parsinabul ni Paranak: “Tulang Raja Bolon, nunga rade hami.”

Parsinabul ni Parboru:
Mangkatai ma hita Raja ni Boru. Nunga tung las rohanami manganhon sipa-nganon nabinoanmuna i. Bosur hami mangan, sagat marlompan juhut na tabo dohot minum aek sitio-tio. Asi ma roha ni Tuhanta i, sai dipasu-pasu ma i, asa pamurnas ma i tu daging, saudara tu bohi, sipalomak imbulu ma i, sipaneang holi-holi, jala sipasindak panaili.
“Mauliate ma di hamu. Jala dohonon ma songon hata ni situa-tua:
Bagot namarhalto niagatan di robean,
Horas ma hita namanghasagathon,
ditambai Tuhanta ma di hamu Pasu-pasu namangalean.
“Asa jolo ninang-nang do asa ninung-nung, jolo pinangan do asa nisungkun. Namanungkun ma hami tu hamu Raja ni Boru taringot tu sintuhu ni indahan masak dohot lompan na tabo i.
Dia ma langkatna, dia ma Unokna,
Dia ma hatana, dia ma nanidokna.”

Parsinabul ni Paranak:
“Namanungkun ma Raja i di hata ni indahan masak dohot lompan na sosadia i. Alai jumolo ma hupasahat hami mauliate. Malambok pusu hami di panjalo, di panjangkonmu tu hami pamoruonmuna on.
“Taringot di sungkun-sungkun ni Raja i, ia hata ni sipanganon i songon hata ni natua-tua ma dohononnami Rajanami:
Godang si butong-butong, otik si pir ni tondi.
Otik so sadia pe na boi hupatupa hami on Rajanami,
Sai pamurnas ma i tu daging, saudara ma i tu bohi,
Huhut sipasindak panaili.
“Taringot tu hatana, panggabean parhorasan do Rajanami. Botima!

Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma Raja ni boru, panggabean parhorasan do hape haroromuna di tingki on. I do nataparsinta. Alai, marangkup do nauli, mardongan do nadenggan. Asa siangkup songon nahundul, jala udur songon namardalan. Namanangkasi ma hami di hamu boru,
Asa tangkas ma uju ni Purba, tangkasan uju Angkola,
Tangkas ma tutu hita maduma, tangkasan ma hita luhut mamora.
“Tangkas ma dipaboa Amangboru tu hami asa adong sibege-on ni pinggol jala sitiopon di roha. Botima!”

Parsinabul ni Paranak:
“Tangkas ma tutu paboaon tu Raja i, siangkup ni panggabean parhorasan di haroronami mandapothon hamu di tingki on i ma:
“Ro alu-alu ni anaknami tu hami, paboahon naung tangkas masitandaan jala masihaholongan dohot boru ni Raja i sian bagas on. Didok tu hami, ‘Bapatua laho ma hamu mandapothon Tulang Marga (didok margana dohot alamat lengkap), ala nunga masihaholongan hami dohot boru ni Tulang i, jala nunga mardos ni roha, satahi-sapanghilaan hami laho mamungka parsaripeon,’ ninna alu-aluna tu hami Rajanami.
“Tarsonggot do hami umbege alu-aluna i, nang pe las roha-nami. Alana, tingkos do di rohanami, ro anaknami tu bagas muna on. Alai, molo hurimangi hami dirinami tung na so barani dope hami mandapothon Raja i, molo sian keadaannami. Alai, ala las ni roha dohot holong do namamboan hami dohot anaknami ro tu jolo ni Raja i di tingki on, jala nunga tangkas huida hami, minar-minar do bohimuna manjangkon haroronami, on pe Tulang naburju, molo tung siat elek-elek pangidoannami, asa unang holan hata ni naposo be hata ni nasida nadua i, asa tatingkathon nian gabe hata ni angka natua-tua.
“Jadi Tulang, napatua hata ma haroronami di tingki on. Asa i ma elek-elek pangidoan nami. Botima!”

Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma Amangboru.
“Asa di hita namardongan tubu, Boru, Bere, suang songoni Raja ni Dongan Sahuta, nunga tangkas tabege sian pamoruonta di haroro nasida, i ma di napatua hata. Andorang so nilehon tingki di laho mangido pandapot sian hita, jolo tapatangkas ma jolo borunta, ate, manang natutu do dijalo hata sian anak ni pamoruonta.
“Di hamu borunami, sungkun hamu jolo paribanmu (maenmu).”
NB: Andorang so dialusi boru ni hasuhuton, boi do dikembang-hon angka panghataion. Misalna, didok: Ai borunami na dia, jala ise goarna, dst.
Alus ni boru sian pudi: “Sintong jala tutu do Amang nanidok nasida i.”
Dung i ditorushon ma muse panghataion:

Parsinabul ni Parboru:
“Asa di hita namardongan tubu, Boru, Bere, Raja ni Dongan Sahutanami asa talehon pandapotta. Jala parjolo ma sian dongan tubu, haha doli/anggi doli, Boru, Bere, Dongan Sahuta.”
Hata sian haha doli/anggi doli, Boru, Bere, Dongan Sahuta manolopi nauli nadenggan sude. Jala ndang apala ris jala sude manghatai, alai porlu do lehonon tingki tu nasida.
“Mauliate ma di hamu saluhutna. Jadi nuaeng pe hupasahat ma jolo tu suhut nami di jabu on.
Suhut/Paidua ni Suhut:
“Mauliatema, molo sian hami hasuhuton, sian mulana pe nunga tangkas hupasahat tu hamu haha/anggi. Sisada hata ma hita, bulung ni dakkana do bulung ni rantingna, ulaon ni hahana do ulaon ni anggina. Ima sian hami hasuhuton. Botima!”

Parsinabul ni Parboru:
“Jadi di hamu Raja ni Pamoruonnami, nunga dibege hamu angka pandapot sian hami. Nunga satolop hami asa hujalo hami ma haroromuna di napatua hata. Sai didongani Tuhanta ma hita sude jala dipasu-pasu angka ulaonta. Botima! Horas ma di hita saluhutna.”

2. Marhusip (Mangarang-rangi)
Ulaon patua hata dohot marhusip nasomal diulahon di Jakarta, gabe sada ulaon do i (sada paket). Sada tinembak dua hona.

Parsinabul ni Paranak:
“Mauliate. Malambok pusu rohanami Tulang, di naung tang-kas dioloi hamu elek-elek pangidoannami di napatua hata. Sahalinari, mauliate ma di hamu.
“Alai Tulang, Dang siat mamiding siap mamola haroro nami, songon i do huroha pangalahona, molo tung siat muse elek-elek pangidoannami, asa tauduti jala tatingkathon nian tu namarhusip manang mangarang-rangi di angka ulaon na mangihut, na mardomu tu sangkap (rencana) parsaripeon ni anaknami dohot boru ni Raja i, marlambas roha ma Raja i mangoloi pangidoannami. Botima.”

Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate di Raja ni Pamoruonnami. Andorang so hualusi hami lehon hamu jolo tingki, asa mangalap hata dohot tahi di hami angka namardongan tubu, boru, bere, nang di raja ni dongan sahutanami.
Ditariashon ma tu sude horong ni parboru i taringot tu ulaon parhusipon. Jala sude manolopi (setuju).
“Ala nunga dos rohanta, mauliate ma!”
“I pe di hamu Raja ni Pamoruonnami, taringot tu pangido-anmuna i hujalo hami ma i, manang songon dia husip-husip manang rencanamu. Hupasahat hami ma tingki tu hamu. Botima!”

Parsinabul ni Paranak:
“Gabe jala horas ma Tulang. Nunga tamba las ni rohanami. Songon nahudok hami nangkin, di haroronami tu bagasmuna on ala ni alu-alu ni anaknami naung ro tu bagasmuna on, jala sai dihatahon do tu hami haburjuonmuna. Santabi ma Rajanami, didok natua-tua, ida-ida do tu nabutong, jora-jora tu namale. Asa nunga tangkas huida hami di haburjuonmuna marboru.
“Tulang, andorang so hutariashon husip-husip dohot pangi-doannami, mangido tingki hami satongkin namarhaha-anggi asa masipasangapan jolo hami, songon i tu boru dohot berenami.
“Di hita saluhutna, nian andorang laho borhat pe hita tu bagas ni hula-hulanta di jabuon, nunga sada tahi si sada pa-ngidoan hita laho mangelek dohot pasahathon angka pangi-doanta. Beha, ahu ma napasahathot elek-elek pangidoanta?” Ditolopi sude sian horong ni paranak.
“Di hamu Tulang, Nantulangnami, dohot sude hamu na huparsangapi hami. Sian hami pamoruonmu mangido mangelek hamu, asa tung sangap hamu, Rajanami, alaponnami ma boru ni Raja i sian tonga-tonga ni bagas on. Jadi alap jual ma Rajanami, jala ulaon sadari ma nian (paulak une).
“Taringot tu somba ni uhum, somba ni adat manang sinamot, Rajanami, nunga dos rohanami dohot tahinami, asa sisahali mangelekhon, sahali manombahon ma hami tu hamu, Rajanami, sitombol rambu pinudun. I ma jolo elek-elek pangido-annami.”

Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma di Raja ni Pamoruonnami. Nunga tangkas hubege hami pangidoan muna i, i ma di rencana ulaon alap jual, jala ulaon sadari, dohot di na sihalai manombahon hamu di sinamot ni borunami.
“Alai, ndang namarhata sinamot do pe hita Amangboru. Songon pangidoanmuna nangkin, namarhusip-husip dope hita di tingki on. Alai nadenggan ma i tutu, ingkon jolo nirang-rangan do angka nanaeng ulaonta haduan. Asa hupasahat hami ma jolo panghataion on tu hami na mardongan tubu, boru, berenami, nang di raja ni dongan sahutanami.
Haha/anggi dongan tubu:
“Di hamu pamoruonnami, taringot di ulaon alap jual dohot ulon sadari, mauliate ma. Alai molo taringot tu sinamot ni borunami, tung tangkas jala godang pasahat hamu, asa las rohanami hula-hulamu, lumobi ma i ala didok hamu di hami do ulaon. Asa ndang apala horbo, hoda dohot angka mas hupangido hami, alai tangkas ma godang bahen hamu, Amangboru. Botima!”
Boru, bere, pariban:
“Molo sian hami, songon nanidok ni hula-hula/tulangnami nangkin do. Asa las roha nasida, pasahat hamu godang sinamot ni paribannami i. Botima!”
Dongan sahuta:
“Mauliate ma di hasuhutonnami di jabuon na mangalehon tingki manghatai tu hami. Sian hami, molo dung dos rohamu, denggan masipaolo-oloan, na marhula-marboru asa dapot ma tarida di si songon hata ni natua-tua:
Bona ni aek puli ma di dolok Sitapongan
Gabe jala dapot ma di hamu angka na uli ala naung tangkas
masipaolo-oloan.,
gabe ma jala horas sian hami dongan sahuta, botima.

Parsinabul ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami, nunga apala tangkas dibege hamu di angka panghataion dohot pangidoan sian hami. Taringot di pangidoanmuna, ulaon sadari, hujalo hami ma i. Alai taringot di sinamot ni borunami, di dok hamu sisahali manombahon, asa tung tangkas godang pasahat hamu.
Didok natua-tua,
Nunga pitu lilinami, paualu jogiannami,
Nunga uli nipinami, ai gok ma sinamot di hajutnami.
“Ipe Raja ni Boru, huoloi hami ma pangidoanmuna i jala tangkas ma hatahon hamu sian i.”

Parsinabul ni Paranak:
“Mauliate ma di hamu Rajanami. Suang songon i di paribannami dohot raja ni dongan sahuta ni Raja i. Malambok pusu jala lumbang panghilalaannami di naung tangkas dioloi hamu angka pangidoannami. Suang songon i di sinamot ni Boru ni Raja i, na naeng parumaennami, ima sitombol-rambu-pinudun. Ia godang ni sinamot na laho sipasahatonnami Rajanami, Rp 50.000.000 (lima puluh juta rupiah) ma. Asa las ma rohamu jala gabehon hamu ma i Rajanami. Botima!

Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma di Raja ni Pamoruonnami, nunga tangkas hubege hamu sinamot ni borunami, godangna Rp 50.000.000 (lima puluh juta rupiah). Jadi di hita pe na mardongan tubu, lumobi hasuhutonnami, songon i di boru, bere, dohot dongan sahutanami, ala nunga dos rohanta jala taoloi nangkin pangidoan ni pamoruonta, ba taoloi jala tagabehon ma i.
“Alai, di hamu Raja ni Pamoruonnami, taringot tu jambar na gok ima suhi ni ampang na opat dohot panandaion, asa tangkas muse pasahat hamu tu hami. Taringot tu bilanganna, hupasahat hami ma tu hamu haduan marhite suhutnami.”
Catatan:
Sijalo suhi ampang na opat ima nanidok:
Sijalo bara (amang tua/amang uda ni boru muli),
Simandokhon/simanggokhon (iboto ni boru muli naung hot ripe, molo so adong boi do sian ama manang ompung martinodohon, Alai molo doli-doli boi do pasahaton ima "Tali ni Horbo"),
Pariban (haha ni boru muli manang namboruna),
Tulang (iboto ni inang ni boru muli).
Ia sinamot ndang tarmasuk suhi ni ampang naopat, alai upa suhut ma i langsung tu nampunasa boru muli.
Taringot tu panandaion, boi ma ditorushon tu:
1. Haha-anggi, anak manjae sian namartinohon ni hasuhuton.
2. Ompu suhut ni namuli
3. Ompu bao ni namuli
4. Parorot (namboru ni boru muli)
5. Paidua ni suhut, sian angka ompu namartinodohon, dst.

Parsinabul ni Parboru:
“Naporlu muse tahe Amangboru, taringot tu si jalo tintin marangkup, tu haha parhundulnami, tulang ni nanaeng helanami, narap paradehon ma hita di ulaon i muse.

Parsinabul ni Paranak:
“Nauli ma i, Rajanami.”

Parsinabul ni Parboru:
“Di hamu Raja ni Pamoruonnami. Asa dos tuatna, dos nangkokna, molo tung adong sidohonon manang pangidoan mu tu hami. Hupasahat hami ma tingki on tu hamu.”

Parsinabul ni Paranak:
“Mauliate ma Rajanami. Adong do sipangidoonnami tu hamu. Namauas jala masihol do hami di angka tangiang dohot pasu-pasu sian hamu Rajanami. Jala molo sian elek-elek pangidoan nami, asa sude ma hami pamoruonmu ulosanmu dohot ulos herbang di ulaon i muse. Songon i ma pangidoan nami.”

Parsinabul ni Parboru:
“Pos ma rohamu Amangboru, sude do hamu pasu-pasuon nami, lumobi di tangiangnami. Alai songon ulos herbang sipasahaton nami tu hamu, bilanganna 17 (sampulu pitu) lembar ma. Alai sude do hamu muse dapot ulos nang pe sian ulos-ulos natinonun sadari.
“Hombar tusi tahe Amangboru, taringot tu ulos-ulos i dohot pinggan panganan, dos ma rohanta ate, asa masialusi manang marsitangkohi Tangga ni Balatuk na di ibana be ma hita Raja ni Boru?”

Parsinabul ni Paranak:
“Mauliate ma Rajanami. Hujalo jala hugabehon hami ma i.”
Parsinabul ni Parboru:
“Naporlu muse hataanta ima taringot tu teknis ni ulaon, ari ni ulaonta i, tempat (gedung), angka undangan. Hombar tu si, dumenggan ma pinasahat tu suhut nami di bagas on.
Paidua ni suhut:
“Mauliate ma di parsinabulnami. Tarsongon on ma konsep manang rencana nami:
1. Partumpolon di gareja ........ari/tgl/bln.... pukul......
2. Ting-ting parjolo tanggal/bulan, ting-ting paduahon tanggal/bulan
3. Pamasu-masuon tanggal/bulan.., di gareja (tempat) .............dst.
4. Ulaon unjuk (pesta) di alaman ni parboru, gedung ........... dst
5. Godang ni undangan tu paranak ..... lembar dst.
6. Dohot angka na asing dope.

Parsinabul ni Parboru:
“Mauliate ma di suhutnami. Jadi di hamu Raja ni Pamoruon-nami, taringot di angka parjambaran, nasomal i ma ate? Jala sidapot solup ma hamu pamoruonnami. Taringot tu namarsibuha-buhai, laos di bagas on ingananna, jala tamulai ma pukul 08.30 WIB,dst. Boha Raja ni Boru, nunga uli rohamu di si?

Parsinabul ni Paranak:
“Nauli jala nunga denggan i Rajanami. Alai, molo boi botoon nian, antar songon dia panjuhuti di ulaon i Rajanami?”

Parsinabul ni Parboru:
“Nunga dihusiphon suhutnami. Molo panjuhiti ima (namar-miak-miak/lombu sito dst). I do Amangboru.”

Raja Parhata ni Parboru: "Asa sude hita mambege dohot mamboto angka aha natahatai dohot Rangrangi di Parhusiponta sadarion, denggan ma Boru nami manjahahon mulai sian atas sahat tu parpudina. Pinasahat ma tingki tu Boru namanurat isi ni Parhusipon."
“Ala nunga hira sude tahatai, tarang-rangi di sangkap ni ulaonta, saonari sahat ma hita tu namarhata si gabe-gabe. Hami sian hula-hula ma napasahathon jala mangampu ma sian hamu pamoru-onnami, ate!
“Jala, santabi ma hita saluhutna, ala mardalan do tingki, jala ndang pola namangurangi angka holong di hita, dos ma rohanta asa langsung ma pinasahat tu hasuhuton bolon. Botima!

Hasuhuton/Paidua ni Suhut sian Parboru:
“Mauliate ma di hita saluhutna, lumobi di Tuhanta. Jumolo hupasahat hami mauliate di dongan tubu, haha/anggi, raja ni boru, bere, dohot raja ni dongan sahuta nami, ima di naung rade rohamu mandongani hami ..dst. Suang songon i di pamoruonnami marga .., dohot uduranmuna.dst.

Parsinabul ni Paranak:
“Hita pe na ro tu bagasan ni hula-hulanta di son, dos ma rohanta. Molo namangampu hata nauli nadenggan sian hita, langsung ma tu haha/anggi doli hasuhutonnami. Botima!”

Suhut/Paidua ni Suhut sian Paranak:
“Mauliate ma di Tuhanta, mauliate ma di hamu sude hula-hulanami, pariban dst..
Parsinabul ni Parboru:
“Nunga denggan mardalan ulaonta sadari on, jala nunga godang tahatai, tarang-rangi na hombar tusi, jadi asa mardalan ma ingot-ingot (hepeng).
(Nunga diparade hian hepeng laho ingot-ingot i. Dipasahat pihak par-anak ma i tu Parsinabul ni Parboru, jala dipaulak ma muse sebagian tu pihak paranak, jala somal taida adong induk ni ingot-ingot i).
Dihatahon ma hepeng ingot-ingot i: “Asa ingot ma hita di angka sangkap dohot ulaonta i.” Diolophon natorop.
NB: Denggan do molo dijahahon angka keputusan naung disu-rati hian di husip-husip na mangarang-rangi. Boi do sian parboru manang paranak manjahahon keputusan i. Dungi pe baru dibagi hepeng ingot-ingoti. Dijou ma calon pengan-tin, asa masijalangan jala masitandaan dohot angka tutur na ro.

Parsinabul ni Parboru:
“Boha Amangboru, ala nunga renta jala singkop be ulaonta, asa taujungi (tatutup) di bagasan ende dohot tangiang. Boha Amangboru, ise ma namanutup?

Parsinabul ni Paranak:
“Mauliate ma Rajanami. Sian hamu ma namanutup.”

Parsinabul ni Parboru:
“Dos ma rohanta. Ala di son do amparaniba, ba pinasahat ma tu nasida.”
Marende jala ditutup ma dohot tangiang. Sambil mangaso (istirahat) satongkin, manghata-hatai, dihobasi boru ni hasuhuton parboru ma di dapur siboanon ni paranak, ima dekke, songon ulak ni sipanganon nabinoan ni paranak, laos tu panci manang sambongna i ma i dibahen, jala tangkas dipasahat tu pihak paranak. Masijalangan ma jala marhehe nauli ma angka tutur. Ima sahatna. Gabe ma jala horas!

Catatan:
Di acara marhusip (mangarang-rangi), molo pangoli naeng mangalap paribanna (boru tulang) laho gabe ripe (isteri), porlu ingoton:
1. Tingki namangelekhon somba ni adat berupa sinamot Parhata ni Paranak, unang be mangihut hata “sitombol” manang “rambu pinudun”, songon i hata “ulaon sadari”. Alana, paribanna do dialap pangoli jala napatio mata ni mualna do i muse. Alai sudena i tu dos ni roha ma.
2. Tulang ni pangoli unang be didok sijalo tintin marangkup, alai gabe sijalo surung-surung ma i.
3. Ulaon sadari (paulak une) dipatupa di ari namangihut sesuai tu dos ni roha ni Parboru dohot Paranak.
Khusus tu bentuk ni ulaon taruhon jual (ulaon adat di alaman ni paranak) di tingki namarhusip/mangarang-rangi, asa denggan jala sangap, sian pihak parboru ma parjolo mangido asa paranak paradehon amak tiar dohot angka na hombar tu ulaon adat i. Lapatanna, hata i unang parjolo ditariashon paranak, husip-husip sian suhut paranak tu suhut parboru manang tu parhata ni parboru.

Hata Laho Manjalo Gondang Tu Pargonci

Adong do piga piga hata nauli dohot na denggan na naeng pasahatton tu Panggual Pargonsi i tingki maminta gondang. Di son hu bahen do 3 (tolu) contoh hata nauli hata na denggan i laho manjalo gondang.

1. Amang panggual pargonsi, batara guru humundul, batara guru pandapotan, namalo martarias, parindahan na suksuk, parlompan natabo, na nialap manogot, i taruhon Bodari, ndang pala hu dok, nunnga i boto ho.

2. On pe nueng amang pargonsi amang pangoloi amang sioloan, panggora sungkot di langit, parsoara tandos tu tano, pargonsi sitombus dolok, parpanangar na gok di rura, partaganing parunung-unung, parsarune parende-ende, partarias namalo.

3. Amang pande namalo,na hot di ula-ulana. No hot di poda, naso marlaok bota. Nahundul di patuan hot di bonggar di ruma. Napasahat tona, marhite hata ni Tuhanta.